Jan Stanisław Wojciechowski (1948, Poznań), absolwent Liceum im. Joachima Lelewela (1966) i Akademii Sztuk Pięknych (Wydział Rzeźby) w Warszawie (1973). Doktorat (1993) obronił na Uniwersytecie im Adama Mickiewicza (Wydział Filozoficzny) w Poznaniu, habilitację uzyskał w Krakowie (2005) na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Artysta wizualny, plastyk, twórca rzeźb, obiektów, działań materiałowo/przestrzennych, multimedialnych instalacji, performansów, autokomentarzy i wystaw. Jego sztuka wiedzie nas przez znane stylistyki od konceptualizmu przez postmodernizm i postsekularyzmu do oryginalnych, własnych form, będących połączeniem różnych motywów sztuki dawnej i nowoczesnej. Charakterystyczne jest również naprzemienne występowanie ekspresyjnych lub całkiem zdestruowanych czerepów własnej głowy z kontrastowo odmiennymi, „analitycznymi” formami rysunkowymi, graficznymi oraz słownymi komentarzami. Warsztat rzeźbiarski i ekspresyjne formy biegną równolegle z warsztatami fotografa dokumentalisty, rysownika, słownego interpretatora, projektanta i analitycznego badacza znajdując syntezę w, prowadzonym od czterdziestu lat, „Notatniku”. Znane są jego „głowy” z cyklu, Środki wyrazu („Współczesna” w Warszawie 1974), Małe katastrofy („Studio” w Warszawie 1980), Archiwum głowy (Muzeum CRP w Orońsku 2005), Au nom de la mere (Orońsko 2008-2012), Transfiguracje (od 2014), obecne w kolekcjach m.in. Muzeum Narodowego w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu oraz Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum CRP w Orońsku, Galerii Studio w Warszawie Stadt Fellbach w Fellbach w Niemczech i wielu zbiorach prywatnych. Autor rzeźby w przestrzeni publicznej Słupska (hommage dla Otto Freundlicha). Uczestnik międzynarodowych sympozjów (m.in. w Anglii, Norwegii, Szwecji, Portugalii). Autor konceptualnych tekstów, autokomentarzy oraz pokazów dokumentacji fotografii i filmów w oparciu o własne archiwum (m.in. Wojciechowski, „Współczesna” 1975, Autoutopia, „Zachęta” w Warszawie 2000, Autodafe XXI MFS w Gorzowie Wlkp. 2019) i automonografii (Trwanie i wyjście, Wyd. Sztuka ogrodu sztuka krajobrazu 3/20 2018. Najnowsza książka Autodafe jest w ostatnich fazach redakcji, zarys jej treści znajdują się w zakładce „artysta wizualny” tej strony internetowej.
Krytyk sztuki, kurator wystaw, redaktor czasopism artystycznych. Recenzent twórczości artystów wizualnych, autor książek o sztuce i artystach. Redagował dział sztuk plastycznych w tygodniku Literatura (1976-1978) i Biuletyn Związku Polskich Artystów Plastyków (1978-1981). Był kuratorem m.in. takich wystaw jak: 25 lat pracy pedagogicznej Jerzego Jarnuszkiewicza w Zachęcie 1975, CDN Prezentacje Sztuki Młodych pod Mostem Poniatowskiego w Warszawie (1977), Nowoczesna Rzeźba Polska CRP w Orońsku (1993), wystawy Zofii Kulik w Pawilonie Polskim na XVI Biennale Sztuki w Wenecji, Sztuka III RP w CRP w Orońsku (2003), Nowoczesność/ponowoczesność-fenomen i wyzwanie, UKSW (2008)). Jako krytyk sztuki jest autorem książek: Pokolenie, sztuka, postawy, Art Tekst - wyd. Galerii Remont, Warszawa 1978, Z punktu widzenia rzeźbiarza. Sztuka lat 80., wyd. CRP w Orońsku 1995, Jaki rozum po katastrofach, Instytut Kultury, Warszawa 1998. Był dyrektorem artystycznym Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku (1990-1996), kierownikiem Rady Programowej CRP (2005-2008). Juror konkursów, członek rad programowych i artystycznych, publicysta, autor i współautor ekspertyz, opinii, projektów organizacji i polityk w dziedzinie sztuki. Współtworzył Forum Nowych Autonomii Sztuk (2014-2018) i środowisko „Szkoły warszawskiej” (od 2018). Od roku 20018 Redaktor naczelny kwartalnika Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie Aspiracje. To forum zróżnicowanych środowisk, praktyk artystycznych, idei i opcji światopoglądowych
Ekspert w dziedzinie zarządzania instytucjami kultury i polityki kulturalnej. Dyrektor Instytutu Kultury MKiS (1996-2001).W tym okresie kierował m.in. badaniami sytuacji środowisk twórczych w okresie transformacji (dla Sejmowej Komisji Kultury), opracował wraz z D. Ilczuk i A. Sicińskim projekt polityki kulturalnej państwa (dla MKiS) oraz, na zlecenie MKiDN, koncepcje Obserwatorium Kultury Polskiej (na podstawie kompleksowych badań kultury w woj. Pomorskim wraz z zespołem IK). Współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego. Sekretarz Generalny i członek Komitetu Organizacyjnego Kongresu Kultury Polskiej 2000 (moderator forum kongresowego Kultura i polityka kulturalna w społeczeństwie samorządnym). V-ce dyrektor Instytutu Kultury Europejskiej Akademii Humanistycznej w Pułtusku (współorganizator międzynarodowych konferencji na temat m.in. etyki w perspektywie ekologicznej oraz przywództwa we współczesnej Europie). W jego wczesnych, studenckich praktykach przewijają się krytyka organizacji kultury, współtworzy ruch galerii niezależnych i środowisko artystów działających poza systemem koncesjonowanych instytucji, wkrótce jednak uwidacznia się poparcie dla wielu instytucji ustroju kultury PRL. (Kurator wystawy w Zachęcie, organizator CDN Prezentacje Sztuki Młodych pod mostem Poniatowskiego w Warszawie, z-ca redaktora naczelnego Biuletynu Związku Polskich Artystów Plastyków). O jego aktywności w obszarze polskich polityk publicznych rozstrzyga stan wojenny. Wstępuje do Solidarności (skarbnik KZ NSZZ Solidarność w Instytucie Kultury MKiS), w latach 80. w jego działaniach dominują motywy oporu wobec stanu wojennego (publikuje poza cenzurą m.in. w sztokholmskim Moderna Museet a później w jezuickim Przeglądzie Powszechnym). Po roku 1989 wyraża poparcie dla transformacji ustroju kultury (jako dyrektor artystyczny CRP W Orońsku realizuje szereg programów wystawowych, sympozjów międzynarodowych i wydawnictw). Po roku 2010 występuje z krytyką tego epizodu własnych praktyk i podejmuje prace studialne na rzecz programu innej polityki kulturalnej państwa, i nowych warunków udziału Polski w projekcie kulturowym Unii Europejskiej. Wyraża to w publicystyce i działalność na niezależnych forach, m.in. PAU, Forum Autonomii Sztuk, oraz podczas wielu spotkań środowiskowych. Praktykom tym towarzyszy inna, po-świecka świadomość kulturowa. Autor projektu Innej polityki kulturalnej państwa w polu sztuki. Fragmenty znajdują się w zakładce „krytyk sztuki, projektant polityk publicznych” strony internetowej.
Kulturoznawca (dr hab. nauk humanistycznych), badacz współczesnego życia artystycznego i kultury wizualnej. Działalność naukową rozpoczął od socjologii zawodów badając kariery zawodowe absolwentów wyższych szkół plastycznych oraz organizacji środowisk twórczych i mecenatu państwa. (Współczesne życie artystyczne – zagadnienia wybrane, Instytut Kultury, Warszawa 1987). Rozwinął metodę autoetnografii do opisu kształtowania się organizacji sztuki i polityki kulturalnej państwa polskiego po II wojnie światowej, opracował własną teorię „ustrojów kultury” jako kontrastowych cykli, obejmujących praktyki artystyczne, formy finansowania i organizacji instytucji kultury oraz jako metodologiczną podstawę polityki i projektowania w kulturze. W swych badaniach posługuje się koncepcją kultury poświeckiej jako formą sojuszu antropologii i teologii chrześcijańskiej i światopoglądową podstawą projektów kulturowych. Istotna częścią jego aktywności badawczej (jak i działań organizacyjnych) jest problem napięć, konfliktów i „transfiguracji” aksjologicznych i estetycznych w kulturze (sztuce). Konfliktów powodowanych radykalnymi różnicami ugruntowania światopoglądowego a wraz z tym odmiennymi zainteresowaniami kulturowymi i odmiennie postrzeganymi „korzyściami”. Przedmiotem jego stałych zainteresowań jest też, wynikający ze układu ścieżek własnej praktyki zawodowej, problem interdyscyplinarności i transdyscyplinarności. Interesuje go zwłaszcza kwestia przenikanie się artystycznych wizualizacji w obszarze sztuki z naukową werbalizacją w obszarze nauk humanistycznych. Problemy te są przedmiotem jego wykładów i seminariów magisterskich po roku 2010. Opublikował liczne artykuły na temat współczesnych praktyk kulturowych, idei artystycznych, filozofii i metodologii badań kultury artystycznej w czasopismach naukowych oraz książki (Postmodernistyczna kultura sztuk pięknych, Instytut Kultury, IK Warszawa 1998, Kultura i polityki, UJ Kraków 2004, Władze widzenia. Post-świecka kultura wizualna, UJ Kraków 2014. Najnowsza książka Druga Nowożytność jest w fazie prac redakcyjnych, istotne elementy jej treści znajdują się w zakładce „kulturoznawca” strony internetowej.
Wykładowca akademicki. W latach 2001- 2014 wykładał na Uniwersytecie Jagiellońskim (Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej) w Krakowie, w latach 2002 – 2009 na Akademii Humanistycznej w Pułtusku (v-ce dyrektor Instytutu Kultury Europejskiej) w latach 2004 – 2013 na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (profesor nadzwyczajny, kierownik Katedry Antropologii Kultury na Wydziale Teologicznym). Jego działalność akademicka związana jest początkowo z projektem studiów zarządzania kulturą na Wydziale Zarzadzania i Komunikacji Społecznej UJ, będących formą wdrażania w program nauczania akademickiego, neoliberalnej teorii i praktyki organizacji kultury. Po uzyskaniu habilitacji w roku 2005 akademicki projekt uczenia organizacyjnych aspektów kultury artystycznej i projektowania w tym zakresie, uzyskuje nową ramę światopoglądową – JSW współtworzy kierunek teologii kultury na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Od tego momentu neoliberalny, lewicowy projekt organizacji kultury zostaje przepracowany. Jego nowy, chrześcijański (postsekularny) profil znajduje wyraz w dydaktyce i badaniach w ramach grantu NCN Locus theologicus kultury wizualnej. Od roku 2016 profesor Akademii Sztuk Pięknych (na Wydziale Zarządzania Kulturą Wizualną), prowadzi zajęcia z antropologii kulturowej sztuki, antropologii artysty i urbanistyki kultury. Centralnym problemem badawczym oraz motywem dydaktyki na ASP staje się problem łączenia artystycznych praktyk wizualnych z praktykami analitycznymi w ramach akademicko dyscyplinowanych nauk humanistycznych. Skupia się na profilowaniu sylwetki absolwenta uczelni artystycznej jako osoby otwartej na różne perspektywy światopoglądowe, w tym perspektywy religijne, łączącego umiejętności warsztatowe z wiedzą humanistyczną i wysoką świadomością społecznego otoczenia pracy.
Członek Polskiej Akademii Umiejętności (PAU), Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki (AICA), Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego (PTK) oraz Stowarzyszenia Autorów ZAiKS.
W roku 2008 otrzymał Srebrny medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis.
